Ένα εφιαλτικό ταξίδι σε μία φανταστική χώρα "καταπίνει" ένα συγγραφέα, που περνά διάφορες λογοτεχνικές-στην κυριολεξία- περιπέτειες στην προσπάθειά του να αποδράσει.


...Αν και διαβάζοντας το οπισθόφυλλο φοβήθηκα πως θα χανόμουν ανάμεσα σε λογοτεχνικούς ήρωες βιβλίων αρκετά από τα οποία δεν έχω διαβάσει, το βιβλίο τελικά με κέρδισε. Οι αλληγορικές ιστορίες που κρύβουν προσωπικές και πνευματικές αναζητήσεις έχω ανακαλύψει ότι με γοητεύουν.

Το βιβλίο εκδόθηκε από την "Κέδρος".



Από το οπισθόφυλλο:
"Εδώ, στη λίθινη πολιτεία, οι αδελφοί Καραμάζοφ ζουν και βασιλεύουν. Ο Αλεξέι τα ’χει βρει με τον Μερσώ, κι ο πατέρας του κάνει παρέα με τον Χένρι Τσινάσκι, τα πίνουν σε καταγώγια και στοιχηματίζουν σε ύποπτους αγώνες μποξ.
Στο εβραϊκό γκέτο, ο Σάιλοκ κινεί τα νήματα, κι εκεί θα βρεις κι άλλους Εβραίους, βγαλμένους απ’ τα βιβλία του Σίνγκερ. Τον Γκρέγκορ Σάμσα τον έχουν κλείσει σε υπόγειο, τους αστυνομικούς καμώνονται ο Φίλιπ Μάρλοου κι ο Σαμ Σπέιντ, ενώ το υπηρετικό προσωπικό το επανδρώνουν δεκάδες πανομοιότυποι Μπάρτλεμπυ-γραφιάδες.
Όσους ήρωες έχεις διαβάσει θα τους δεις εδώ να ζωντανεύουν, αρκεί να τους θυμάσαι…
Όπως τους θυμάμαι κι εγώ. Αιχμάλωτος στον τελευταίο όροφο ενός ουρανοξύστη, έγκλειστος σε μυθιστοριοτροφείο, γράφω τις ιστορίες τους… Μου έχουν υποσχεθεί πως θα μ’ ελευθερώσουν, μα κάθε μέρα που περνά αυτοί ζωντανεύουν κι εγώ ξεχνώ ποιος είμαι (ήμουν) και πού πρέπει να γυρίσω όταν (αν ποτέ) ελευθερωθώ…"



ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο πολυγραφότατος Νίκος Βλαντής ακολούθησε πορεία όμοια με μαθηματική παραβολή. Ξεκίνησε με ένα φιλόδοξο πρωτόλειο, τον «Αλκιβιάδη δεσμώτη» (2000), βούλιαξε στα αβαθή μιας εύκολης λογοτεχνίας, που άγγιζε τα όρια της παραλογοτεχνίας, και επανήλθε πολύ πιο ώριμος, θεματικά και υφολογικά, με το προηγούμενο έργο του, το «Whitersland. Το νησί των συγγραφέων» (2006), το οποίο απέσπασε κολακευτικά σχόλια για την τόλμη της φαντασίας αλλά και τον πετυχημένο χειρισμό της υπόθεσης. Επρόκειτο για μια αυτοαναφορική μυθοπλασία, όπου κλώνοι διάσημων συγγραφέων ζουν μαζί και ορίζουν ξανά την έννοια της γραφής σε έναν σύγχρονο κόσμο.
Το ίδιο κάνει και το νέο του βιβλίο, το οποίο στοχάζεται πάνω στη λογοτεχνία και θέτει προβληματισμούς για την υφή της γραφής αλλά και την οντολογία της μυθοπλασίας. Τη γραμμή που χάραξε το «Writersland» συνεχίζει η «Λήθη», η οποία αναφέρεται πάλι σε έναν ουτοπικό κόσμο, όπου διαβιούν όχι πλέον οι ίδιοι οι δημιουργοί αλλά οι ήρωές τους, με προεξάρχοντες τον πατέρα και τους αδελφούς Καραμαζόφ από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.

Πού πάνε οι χαρακτήρες όταν τελειώσει το βιβλίο;

Ο πρωταγωνιστής του έργου, συγγραφέας και ο ίδιος που ταυτίζεται εν πολλοίς με τον Νίκο Βλαντή, αναζητώντας τον φίλο του Λευτέρη Μαυρόπουλο (πραγματικό πρόσωπο, συγγραφέας κι αυτός) βρίσκεται ακούσια σε μια πόλη με παράξενη ρυμοτομία και κλίμα, διαφορετικό τρόπο ζωής, εξωπραγματική ατμόσφαιρα και περιβάλλον. Η μεταφορά από τη «γήινη» Θεσσαλονίκη στην «απόγεια» «Charactersland» (για να παραφράσουμε τον τίτλο του προηγούμενου έργου του) υποψιάζει τον αναγνώστη για την παράλληλη μετακίνηση από τον εδώ κόσμο στο επέκεινα της λογοτεχνικής φαντασίας: το ρολόι σταματάει την ώρα της αναχώρησης, ο καιρός και η ώρα της νύχτας παραμένουν αινιγματικά, η πορεία του αλλόκοσμου λεωφορείου που τον απήγαγε φαίνεται παράδοξη...
Ποιοι ζουν στην παραμυθοχώρα της παγκόσμιας λογοτεχνίας; Μα φυσικά οι αγαπημένοι χαρακτήρες του Βλαντή, μερικοί από τους οποίους αποτελούν εμμονές του, όπως ο Μπάρτλεμπι (βλέπε ένα από τα προηγούμενα βιβλία του συγγραφέα με τίτλο «Μπάρτλεμπυ, ο κομπιουτεράς»). Ανάμεσά τους ο Μερσώ, ο Ντέμιαν, ο Μπλουμ κ.λπ., άλλοι από τους οποίους περιγράφονται λεπτομερώς κι άλλοι σαν άμορφα σώματα, ξεχασμένα από τη συνείδηση του συγγραφέα. Η πόλη των λογοτεχνικών ηρώων κινείται στον χώρο του φανταστικού, απείκασμα της σκέψης του Βλαντή και κάθε αναγνώστη, που οραματίζεται την ανώπολη των χιλιάδων μυθοπλαστικών προσώπων, τα οποία κινούνται από βιβλίο σε βιβλίο κι από κύτταρο σε κύτταρο μέσα στον εγκέφαλο των ανθρώπων.
Ο φανταστικός αυτός κόσμος, οικοδομημένος σε έναν ακαθόριστο χρονότοπο, δεν γίνεται αντιληπτός από τον μέσο άνθρωπο παρά μόνον από τους φανατικούς αναγνώστες. Ωστόσο υπάρχει, όσο βρίσκει τον ή τους συγγραφείς που θα κλειστούν στο "μυθιστοριοτροφείο" του, για να ξαναδώσουν ζωή στους ξεχασμένους ήρωες, να τους αναστήσουν μέσα στα βιβλία τους κι έτσι να τους απαθανατίσουν από εδώ και στο εξής. Ο φόβος των ηρώων αυτών είναι η λήθη, να ξεχαστούν δηλαδή από τους ζώντες ανθρώπους, να μείνουν φυλακισμένοι στις χάρτινες σελίδες και έτσι να απολέσουν την αυθυπόστατη ουσία τους που για ένα μεγάλο διάστημα διατηρούν. Η λήθη είναι ο θάνατος των μυθοπλαστικών προσώπων και γι αυτό οι τελευταίοι επιδιώκουν να βρουν τον δημιουργό που θα τους ξαναφέρει στη μνήμη των αναγνωστών.
Το παιχνίδι των συγγραφέων-θεών και των χαρακτήρων-πλασμάτων τους κανοναρχεί τη σύλληψη του Βλαντή. Χιλιάδες μικροί θεοί στο πέρασμα των αιώνων επινόησαν και δημιούργησαν, συχνά κατ εικόνα και καθ ομοίωσιν, τους μυθοπλαστικούς τους ήρωες και τους απελευθέρωσαν στην ιστορία της λογοτεχνίας. Πόσοι και ποιοι επιβιώνουν εξαρτάται από την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα τους, την πρόσληψη του έργου μέσα από το οποίο αναδύθηκαν, τη στερεοτυπική ή μη υπόστασή τους κ.ά. Η μεταμοντέρνα αισθητική τείνει να τους θεωρήσει αυθύπαρκτα όντα, που ανεξαρτητοποιούνται σιγά σιγά από την κηδεμονία του δημιουργού τους, δραπετεύουν από τον Παράδεισο του βιβλίου τους και απαιτούν την προσοχή των αναγνωστών, προσοχή που θα τους προφυλάξει από τη λησμονιά και θα τους ανανεώσει την αθανασία που μέχρι εκείνη τη στιγμή απολαμβάνουν.

Εντός, εκτός και επί τα αυτά

Ωραία ιδέα, αλλά πώς τη χειρίζεται ο Βλαντής; Πρώτ απ όλα, πετυχαίνει την απαιτούμενη ισορροπία ανάμεσα στη δράση και στον στοχασμό, ο οποίος δεν δίνεται ρητά και ξεκομμένα από την υπόθεση αλλά περισσότερο ενσωματωμένος στην εξέλιξη της ιστορίας και εκπορευόμενος από την αλληγορία των σκηνών. Το αποτέλεσμα είναι η θεωρία περί γραφής να απορρέει από τα ίδια τα γεγονότα και να μην απορρέει μέσα από μονολόγους και διδασκαλίες. Ετσι, ισορροπεί η αγωνία για τη συνέχεια με το διανοητικό παιχνίδι, η αγωνία και το μυστήριο με την προσπάθεια του συγγραφέα να φτάσει τόσο σε προσωπική όσο και σε λογοτεχνική αυτογνωσία.
Ο κόσμος που χτίζει ο Βλαντής είναι συνεπής και άρτιος, αληθοφανής παρά τη φανταστική του ουσία, συνεκτικός χωρίς κενά, όπως θα περίμενε κανείς για ένα οικοδόμημα που δεν πατάει στην εξωλογοτεχνική πραγματικότητα. Ο πρωταγωνιστής μοιράζεται με τον αναγνώστη την αμηχανία του μπροστά στο άγνωστο -έστω και χωρίς υψηλές κορυφώσεις και έντονες συγκρούσεις- και με τεχνικές εσωτερικού διαλόγου (με ξεχωριστά πλάγια γράμματα) συνομιλεί με τον εαυτό του, για να ακούσει και άλλες αλήθειες που θα τον βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει, να συλλάβει τη νέα πραγματικότητα και να δράσει αναλόγως.
Το βιβλίο θέτει έτσι το ζήτημα της εξάρτησης του συγγραφέα και των χαρακτήρων (του;), μια σχέση αμφίδρομη όπου το πάνω χέρι δεν το έχει αναγκαστικά ο πρώτος. Ο δημιουργός γεννιέται συνδεδεμένος διακειμενικά με όσα έχει διαβάσει, με τα πρόσωπα των έργων που τον σημάδεψαν, με τα σκηνικά των βιβλίων που τον καθόρισαν. Αυτή η διακειμενική εξάρτηση τον διαμορφώνει σε σημείο πολλές φορές αλλοτρίωσης, ειδικά όταν η αφοσίωση σε κλασικούς ήρωες γίνεται τυφλός μιμητισμός. Τότε, επέρχεται η λήθη, αφού ο λογοτέχνης χάνει τον προσωπικό του παλμό, αφομοιώνεται από τα διαβάσματά του και παύει να είναι αυθύπαρκτος σε έναν αναγνωστικό κόσμο που δεν θα τον θυμάται πια. Το παιχνίδι παίζεται ανάμεσα στη γόνιμη πρόσληψη και τη δημιουργική αφομοίωση από τη μια και στην επινοητική ικανότητα και στη συγγραφική προέκταση των υπαρχόντων ορίων από την άλλη.
Στο τέλος ο συγγραφέας δραπετεύει από τη φυλακή των λογοτεχνικών ηρώων συνειδητοποιώντας ότι αυτή είναι κατασκεύασμα της φαντασίας του, όχι όμως όνειρο ή παραμύθι. Η αθανασία επιτυγχάνεται όταν βρει τον εαυτό του, καθορίσει την ταυτότητά του ανεξάρτητα από τις επιρροές που δέχτηκε, αποβάλλει την κηδεμονευτική στάση των ηρώων - προτύπων και καταθέσει τη γνησιότητα της σκέψης του, έστω κι αν κινηθεί εν μέρει διακειμενικά.

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 18/07/2008

Ο συγγραφέας είναι φίλος. Επειδή το βιβλίο του αυτό μου άρεσε ιδιαίτερα αγόρασα ένα δεύτερο αντίτυπο με το σκοπό να το μοιραστώ με άλλους bookcrossers ξεκινώντας ένα bookring.




Οι συμμετέχοντες είναι:
1) IliasF (έχει το βιβλίο)
2) Stohasths
3) Pengman
4) okyrhoe
5)...

Παρέλαβα σήμερα το βιβλίο του Νίκου από την Εύη και την μικρή (ήρθαν και οι δύο σήμερα :)
Σύντομα θα έχω νέα.

CONTROLLED RELEASE NOTES:

Το βιβλίο θα συνεχίσει το ταξίδι του την Δευτέρα για τον φίλο Stoxasth.

Το βιβλίο έφτασε με άλλα δυο βιβλιαράκια παρέα και το αρχιζω μεσα στην εβδομάδα. Να'σαι καλα Ηλία, ευχαριστω!

Περίεργο βιβλίο. Δεν ξερω αν μπορώ να το κρίνω με όρους "καλο"-"κακό". Είναι μια ιστορία για έναν κόσμο που έχει δικους της νόμους και νομοτέλεια. Η πλοκή η ίδια δεν με εντυπωσίασε, αυτο που με τράβηξε περισσότερο ήτανε η μορφή αυτή του κόσμου, οι κάτοικοι της και ο τρόπος που επεβίωνε αυτη η πόλη. Οι χαρακτήρες δεν μου είναι οικείοι, δεν εχω διαβάσει τα βιβλία απο τα οποία προέρχονται οι ήρωες αλλα δεν ξερω πόσο αυτό επηρεάζει, ισως κάποιες λεπτομέρειες να έχουνε άλλη αξία αν ξέρεις της προέλευση του κάθε ήρωα, την ιστορία του. Μ'αρεσε η περιγραφικότητα του ήρωα, μ'αρεσε που έδινε όλη την γκάμα των συναισθημάτων και των εκφράσεων τους σε κάθε φάση της περιπέτειας. Σε μερικά σημεία έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται πως η ιστορια γράφτηκε απο συγγραφέα για συγγραφείς, για μια νοητική περιπέτεια που ζούνε οι συγγραφείς προκειμένου να γίνουνε κι αυτοί μέρος του έργου τους ή εστω ενός κειμένου. Ο Βλαντής έχει έναν λυρισμό στο βιβλίο που δίνει στο βιβλίο έναν χαρακτήρα αναμεσα στην μυθοπλασία και την αφήγηση.
Το βιβλίο μ'αρεσε. Η ιστορία, η ιδέα και το πως αυτή λειτουργεί στον κόσμο που πλάθεται στο βιβλίο όμως με εντυπωσίασε πολύ περισσότερο. θα ψάξω να διαβάσω κι άλλο βιβλίο του, θελω να δω πως γράφει γενικα.
Ευχαριστώ Strange Emily για το bookring, συντομα θα επικοινωνησω με τον pengman για να του το στείλω

Το βιβλίο μου άρεσε πολύ!

Βρίσκω αρκετά πρωτότυπη και έξυπνη την ιδέα του συγγραφέα. Ο τρόπος που αναπτύσσει την πλοκή γύρω από αυτή μου φαίνεται ικανοποιητικός. Το βιβλίο με κράτησε και το ευχαριστήθηκα. Απόδειξη είναι ότι ούτε καν κατάλαβα για πότε το τέλειωσα.

Θα ήθελα να ήμουν περισσότερο οικείος με κάποιους από τους χαρακτήρες που εμφανίζονται στο βιβλίο όπως ο πατέρας Καραμαζόφ και ο Αλιόσα, ο Σαίλοκ και ο Μπάρτλεμπυ. Ίσως κάποια πράγματα να ήταν πιο προφανή, πιστεύω πως έχασα ένα -μικρό πάντως- κομμάτι.

Και ένα γκρινιάρικο σχόλιο με προειδοποίηση spoiler: Τελευταία για κάποιο ακαθόριστο λόγο δε συμπαθώ τα χάπι-εντ. Μου χτύπησε κάπως άσχημα η γνωριμία του συγγραφέα με την κοπέλα που μοιάζει με την Άλια. Μου φάνηκε πολύ κοινότυπη για τέλος. Μικρές παραξενιές... (-;

Χθες στην μικρή συνάντηση παρέλαβα το βιβλίο από τον pengman.

Τι ωραία έκπληξη επίσης που ήρθες StrangeEmily, μαζί με την μικρή Anemily!

Πολλές φορές την ώρα που κοιμάμαι βλέπω στα όνειρα μου χαρακτήρες από μυθιστορήματα που έχω διαβάσει (ή διαβάζω) ή ταινίες που έχω δει. Καταλάβαινω την 'λογική' του βιβλίο.
Από την άλλη μεριά, ο κάθε αναγνώστης διαβάζοντας ένα μυθιστόρημα, ξανά-δημιουργεί την ιστορία και τους χαρακτήρες του βιβλίου, μέσα στο μυαλό του (αναγνώστη) με έναν ιδιάτερο τρόπο. Διαβάζοντας πως ένας χαρακτήρας ενός μυθιστορήματος φαντάζεται τους χαρακτήρες άλλων βιβλίων είναι κάπως σαν να βρίσκομαι στην αλληγορική σπηλιά του Πλάτωνα΄.

Το βιβλίο ταξιδεύει μέσω Ελ-Τα στην lessalive.

Το βιβλίο είναι στα χέρια μου.Ανυπομονώ να το διαβάσω.

Αλήθεια λέω παραπάνω,ανυπομονούσα να το διαβάσω.Γιατί;Γιατί είχα διαβάσει το "writersland" και είχα ενθουσιαστεί,μου άρεσε πάρα πολύ.Το να μου αρέσει τόσο ένα βιβλίο είναι υπέροχο.Το μόνο πρόβλημα είναι μετά δημιούργουνται προσδοκίες,πολλές και υψηλές.Ενώ λοιπόν βρήκα το "Λήθη" και ενδιαφέρον και καλογραμμένο και...και...όλο και έπιανα τον εαυτό μου να περιμένει πότε θα ενθουσιαστεί.Αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ.Κρίμα γιατί δεν φταίει το βιβλιο (τι σύλληψη!).Αν φταίει κάτι είναι αυτές οι ρημάδες οι προσδοκίες και το timing που λένε και στην ινγκλατέρα,γιατί αν είχε προηγηθεί του writersland πιθανότατα θα είχε εκτιμηθεί πολύ περισσότερο.

Το επέστρεψα χθες στην StrangeEmily.
Ευχαριστώ!