Το κιβώτιο

Registered by karjim of Skyros - Σκύρος, Evia Greece on 1/12/2012
Buy from one of these Booksellers:
Amazon.com | Amazon UK | Amazon CA | Amazon DE | Amazon FR | Amazon IT | Bol.com
7 journalers for this copy...
Journal Entry 1 by karjim from Skyros - Σκύρος, Evia Greece on Thursday, January 12, 2012
Ο Άρης Αλεξάνδρου, γεννημένος το 1922, ανήκει στην α΄ μεταπολεμική γενιά. Ποιητής, αλλά και συγγραφέας ενός μόνο μυθιστορήματος: ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ.
Όπως και ένα μεγάλο κομμάτι της συγγραφικής παραγωγής της γενιάς του, το ιστορικό πλαίσιο του μυθιστορήματος είναι η περίοδος του εμφύλιου.

Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1949, όπου μια ομάδα από παρασημοφορημένους και επίλεκτους άνδρες του λαϊκού στρατού αναλαμβάνει την αποστολή να μεταφέρει ένα κιβώτιο από την πόλη Ν στην πόλη Κ. Η επίτευξη του στόχου θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την έκβαση του πολέμου. Κανείς δεν γνωρίζει το περιεχόμενο του κιβωτίου ούτε και τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν. Το αρχηγείο τους υποδεικνύει κάθε μέρα το δρομολόγιο της επομένης. Καμιά καθυστέρηση δεν γίνεται ανεκτή και όποιος τραυματίζεται ή βραδυπορεί θα αυτοκτονεί παίρνοντας κυάνιο. Η επιχείρηση θα κρατήσει δύο μήνες. Ο μόνος που θα επιζήσει στο τέλος θα είναι ο αφηγητής, που θα παραδώσει το κιβώτιο και θα διαπιστωθεί ότι είναι άδειο. Τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν. Χρησιμοποιεί λευκές αλλά σφραγισμένες κόλλες χαρτί που του δίνονται για να εξιστορήσει τι ακριβώς συνέβη και να αποδείξει την αθωότητά του.
Η σχολαστικότητα και η ακριβολογία της αφήγησης, η επιμονή στις λογικές ερμηνείες οδηγούν σε μια επίφαση ρεαλισμού, που στόχος της είναι να καταδείξει ο αφηγητής έμμεσα ότι συμβαδίζει με το ρεαλισμό και το δογματικό τρόπο του σκέπτεσθαι. Η ανάμιξη όμως σχολαστικών λεπτομερειών με ουσιώδεις αναφορές στο ίδιο σημασιολογικό επίπεδο βαρύτητας δίνουν παράλληλα την αίσθηση εκλογικευμένου παραληρήματος.
Ο αφηγητής αποφεύγει να περιγράψει τα πρόσωπα των συντρόφων του. Λειτουργεί σαν χρονικογράφος, δίνοντας μόνο τα ονόματά τους, τους στρατιωτικούς τους βαθμούς, τα παράσημα που απονεμήθηκαν στον καθένα και πως πέθανε.
Η όλη πορεία του κιβωτίου είναι μια πορεία στο κενό, στο άδειο περιεχόμενο, στην ατελέσφορη έκβαση. Το άνοιγμά του, η αποκάλυψη του άδειου, του κενού περιεχομένου αποτελεί ένα αποτέλεσμα. Μια έκβαση για τους εθελοντές που συστρατεύτηκαν και πολέμησαν με τις αγνότερες προθέσεις, μπλέχτηκαν στα γρανάζια των κομματικών εξουσιαστικών μηχανισμών, παγιδεύτηκαν και τελικά εξοντώθηκαν για ένα άδειο κιβώτιο. Το κιβώτιο είναι λοιπόν μια μεγάλη μεταφορά, χωρίς ο λόγος να είναι ο ίδιος μεταφορικός.
ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ είναι πολλά πράγματα μαζί, καταφέρνοντας να τα συνδυάσει μ’ ένα εκπληκτικό τρόπο: Ημερολόγιο, μονόλογος, επιστολικό μυθιστόρημα, μεταφορά, αλληγορία, περιπέτεια, αστυνομικό μυθιστόρημα κ.α.
Ο Άρης Αλεξάνδρου καταφέρνει να γίνεται διαχρονικός υπερβαίνοντας τα καθορισμένα ιστορικά χαρακτηριστικά της περιόδου που αναφέρεται. Ο αφηγητής του είναι ένας αντιήρωας, ένας σύγχρονος Οδυσσέας χωρίς Ιθάκη και ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ η Οδύσσεια του σύγχρονου ανθρώπου. Οι μνηστήρες που έχει ν’ αντιμετωπίσει είναι ο απρόσωπος μηχανισμός, ο άφαντος ανακριτής. Είναι κυριολεκτικά χαμένος, παλινωδεί, δεν γνωρίζει από πού να πιαστεί. Όμως παλεύει με κάθε μέσο, όπως μια λευκή κόλλα χαρτί, σφραγισμένο όπως ένα ψηφοδέλτιο, με το «οικόσημο» της εξουσίας.
ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ αν και πρωτοεκδόθηκε το 1975, παραμένει δυνατό και ζωντανό. Συζητήθηκε πολύ, έχουν γραφτεί σημαντικά δοκίμια στα οποία μπορεί να αναφερθεί κάποιος (χαρακτηριστικά αναφέρω τη μελέτη του Δημ. Ραυτόπουλου «Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος», εκδ Σοκόλη-Κουλεδάκη, Κρατικό Βραβείο Κριτικής-Δοκιμίου 1997) και άσκησε σημαντική επίδραση στη νεοελληνική λογοτεχνία.

Δημήτρης Παλάζης

Ο Άρης Αλεξάνδρου (φιλολογικό ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε στο Λένινγκραντ από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ρωσίδα το 1922. Ήρθε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1928 και αφού έμεινε δύο χρόνια στη Θεσσαλονίκη, έπειτα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Βαρβάκειο Λύκειο. Έδωσε εξετάσεις και πέρασε στην ΑΣΟΕΕ, όμως εγκατέλειψε σύντομα τις σπουδές του για να ασχοληθεί με τη μετάφραση. Ξεκίνησε να δουλεύει ως μεταφραστής στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη το 1943.

Από την εποχή της μεταξικής δικτατορίας ο Αλεξάνδρου μαζί με μερικούς φίλους του, είχε δημιουργήσει μια ομάδα μαρξιστικού προσανατολισμού, η οποία συνέχισε τη δράση της τον πρώτο καιρό της κατοχής. Το 1941 η ομάδα αυτή προσχώρησε σε μια κομμουνιστική οργάνωση από μέλη της πρώην ΟΚΝΕ, από την οποία όμως ο Αλεξάνδρου αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα. Από το 1944, που συνελήφθη για πρώτη φορά, και για 15 χρόνια, ο Άρης Αλεξάνδρου γνώρισε διώξεις και εκτοπίστηκε για τις πολιτικές του ιδέες στην Λήμνο, στην Μακρόνησο, στον Άγιο Ευστράτιο κ.α. Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967 διέφυγε στο Παρίσι όπου για να επιβιώσει έκανε διάφορες δουλειές. Πέθανε στο Παρίσι το 1978.

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Άρη Αλεξανδρού (Ακόμη τούτη η άνοιξη) εκδόθηκε το 1946. Ακολούθησε η Άγονος Γραμμή (1952) και η Ευθύτης Οδών (1959). Στην ποίηση του Αλεξάνδρου υπάρχει έντονη η πικρία από τη διάψευση των ελπίδων, πικρία που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των ποιητών που έζησαν τον εμφύλιο. Συγχρόνως χαρακτηρίζεται από έντονη ειρωνεία που σε ορισμένα σημεία φτάνει στο σαρκασμό, ως προς όλα τα γνωστά κοινωνικά συστήματα.

Ο Αλεξάνδρου ασχολήθηκε επίσης με την μετάφραση έργων κλασικών και νεότερων Ρώσων συγγραφέων (μετέφρασε Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Τσέχωφ, Αχμάτοβα κ.α.) αλλά και έργων Γάλλων, Αμερικανών και Άγγλων συγγραφέων. Ο Άρης Αλεξάνδρου είναι όμως περισσότερος γνωστός για το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε, Το Κιβώτιο (1975). Στο βιβλίο αυτό, όπως και στο σύνολο του έργου του, φαίνεται η απομάκρυνση του συγγραφέα από τον κομματικό δογματισμό και η επιθυμία του για διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Journal Entry 2 by karjim at Kallithea - Καλλιθέα, Attica Greece on Thursday, January 12, 2012
Με αυτό το βιβλίο έκλεισα αναγνωστικά το 2011. Ομολογουμένως με τον καλύτερο τρόπο. Δικαίως θεωρείται ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας μολονότι μάλλον δεν μπορεί να διαβαστεί από (και να αρέσει σε) όλους. Η γλώσσα του πάντως είναι πραγματικά ρεόυσα και δε δημιουργεί κανένα πρόβλημα στην ανάγνωση ή στην κατανόηση, απουσιάζει η ποιητικότητα και οι βερμπαλισμοί, αλλά η υπόθεση είναι τόσο σπειροειδώς αναπτυσσόμενη που πιθανώς να κουράσει κάποιον και να σκεφτεί ποια ακριβώς είναι η υπόθεση του έργου. Μοιάζει πάντως όντως να είναι μία Οδύσσεια όπου σημασία έχει το ταξίδι. Θα έπρπε πάντως κατ' εμέ να το διαβάσει κάθε βιβλιόφιλος κυρίως για το πόσο ξεχωριστό είναι ως μυθιστόρημα.


Και το βιβλίο γίνεται bookring!
Ισχύουν οι γνωστοί κανόνες της apapsa:
1) προσπαθήστε να κρατήσετε το βιβλίο *ΤΟ ΠΟΛΥ* μέχρι δυο μήνες,
2) προσπαθήστε να μην χαθεί στο ταχυδρομείο ή κάπου αλλού,
3) δε δανείζουμε το βιβλίο σε εξωσχολικούς,
4) επικοινωνήστε μαζί μου (ή μπορεί να σας προλάβω εγώ) αν ο επόμενος από σας έχει εξαφανιστεί από το BC ή δεν απαντάει στα PM,
5) αν είστε πολύ-πολύ νέοι, κατ' αρχάς συγχαρητήρια, τόπο στα νιάτα, και δεύτερον «θα μπείτε στο τέλος για να σιγουρευτώ πως θα είστε ακόμη εδώ γύρω και δε θα χαθεί το βιβλίο όπως τόσα άλλα» :o)

Και ένας του aris1:

6) Γράφετε οπωσδήποτε ένα σχόλιο. Και όχι απλώς: «το πήρα, είναι στα χέρια μου» και μετά «μου άρεσε, το έστειλα στον επόμενο». Ο σκοπός είναι να μοιραστούμε τις απόψεις μας. Αν βαριέστε να γράψετε πέντε-δέκα αράδες, μην κάνετε τον κόπο να μπείτε σε αυτό το bookring.


Η λίστα συμμετοχών:

maltrebus
panost
elenaiah
a1pha
taxidiarikopoul
karry

Journal Entry 3 by karjim at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Sunday, January 29, 2012

Released 12 yrs ago (1/29/2012 UTC) at Athens - Αθήνα, Attica Greece

CONTROLLED RELEASE NOTES:


Στο φίλο μου το maltrebus

Journal Entry 4 by maltrebus at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Tuesday, January 31, 2012
Ήρθε στα χέρια μου στη συνάντηση για την κοπή της πίτας

Journal Entry 5 by maltrebus at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Sunday, April 1, 2012
Το βιβλίο αυτό με παίδεψε πολύ. Από τη μια συγγραφική ιδιοφυία, και από την άλλη ένα θέμα καυτό που όμως αν και δόθηκε με ένα πολύ πρωτότυπο τρόπο εμένα με κούρασε. Αυτός ο φιδογυριστός τρόπος ανακύκλωσης των γεγονότων, ο ήρωας που μου φάνηκε λίγο αφελής δε με κέρδισαν. Καταλαβαίνω ότι είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο στην ελληνική γραμματεία αλλά ο Κάφκα δεν ήταν ποτέ το φόρτε μου. Μου άρεσε περισσότερο το δεύτερο μέρος του βιβλίου όπου ο ήρωας αρχίζει να αντιδρά σε ότι του συμβαίνει μέσα σε αυτό τον εξπρεσιονιστικό εφιάλτη. Σίγουρα το επίσημο ΚΚΕ αυτό το βιβλίο θα το κάψει πρώτο όταν θα έρθει στα πράγματα.

Journal Entry 6 by panost at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Tuesday, April 3, 2012
Xmmmmmmmmmm...............

Journal Entry 7 by panost at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Saturday, April 14, 2012
Ομολογώ ότι με κούρασε κι εμένα κι άρχισα στο τέλος να πηδώ χωρία (όχι σελίδες, γιατί κάπου θα υπήρχε ένα μικρό "και" που θα άλλαζε τα πάντα και δεν ήθελα να το χάσω). Φιδογυριστός τρόπος εξιστόρησης, διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε την ίδια ιστορία, σε κάθε κεφάλαιο όμως προστίθεται κι ένας νέος κόκκος σαν ένας πίνακας που ζωγραφίζεται σιγά σιγά μπροστά στα μάτια μας. Ξέροντας ότι γράφτηκε το 1975 κι από έναν άνθρωπο αναγνωρισμένο στο χώρο της λογοτεχνίας το αντιμετώπισα με διαφορετικό τρόπο: γράφει διαφορετικά, γράφει παλαιότερα, γράφει άνθρωπος γνωστός και καταξιωμένος, οπότε δεν μπορώ να πω ότι είναι για πέταμα ή ότι είναι αριστούργημα. Έπιασα στα χέρια μου ένα βιβλίο για το συγγραφέα του οποίου έχουν γραφτεί πολλά και το διάβασα με προσοχή, κάποιες φορές ξανά και ξανά, για να μπω στη σκέψη του λογοτέχνη. Σε γενικές γραμμές έμεινα ευχαριστημένος από την πρωτοτυπία της πλοκής, από το απλό και ρέον γράψιμο, από την ανθρώπινη αγωνία μπροστά σε έναν απρόσωπο ανακριτή, από το ρημαδιασμένο το γιατί που γίναν τόσοι σκοτωμοί για ένα κιβώτιο αδειανό, για μια Ελένη. Το συνιστώ μόνο σε όσους θέλουν να διαβάσουν κάτι άλλο από την ας πούμε "κλασική" ή τη "μοντέρνα" ελληνική λογοτεχνία και θέλουν να αφοσιωθούν στο διάβασμα ενός βιβλίου με περισυλλογή.

Στο μιταπ για ελεναια!

Journal Entry 9 by elenaiah at Kallithea - Καλλιθέα, Attica Greece on Sunday, June 10, 2012
Το έχω από την τελευταία συνάντηση που συμμετείχα!Θα το διαβάσω άμεσα για να το δώσω στον επόμενο!!

Journal Entry 10 by elenaiah at Koukaki - Κουκάκι, Attica Greece on Thursday, July 26, 2012

Released 11 yrs ago (7/29/2012 UTC) at Koukaki - Κουκάκι, Attica Greece

CONTROLLED RELEASE NOTES:

Μου άρεσε πάρα πολύ και δεν το περίμενα!Θα μπορούσε να ήταν κουραστικό με τόσο ασταμάτητο μπλα μπλα,αλλά δεν ήταν!Βουρ στον επόμενο!

Journal Entry 11 by a1pha at Ilioupoli - Ηλιούπολη, Attica Greece on Friday, October 5, 2012
Σήμερα έφτασε στα χέρια μου μέσω ΕΛΤΑ. Ευχαριστώ elenaiah!

Journal Entry 12 by a1pha at Ilioupoli - Ηλιούπολη, Attica Greece on Wednesday, October 17, 2012
"Σύντροφε ανακριτά", λοιπόν· νομίζω πως αυτές οι δυο λέξεις θα μπορούσαν να είναι η περίληψη του βιβλίου.

Ωραίο βιβλίο κι ας μου έπεσε λίγο βαρύ το περιεχόμενό του, κι ας μου φάνηκε επίκαιρο με κάποιο μυστήριο τρόπο. Θάνατοι ως υπακοή στην επίσημη γραμμή, θάνατοι λόγω ανυπακοής στην επίσημη γραμμή, ποιοι είμαστε εμείς και ποιοι είναι οι άλλοι, πόσο δύσκολο είναι να παραμείνεις ελεύθερα σκεπτόμενος (και άραγε πόσο μη αποτελεσματικό σε τέτοιες συνθήκες), αναιρούμενες εκδοχές της πραγματικότητας, και τελικά κανείς ποτέ δεν θα μάθει αν η αποστολή ολοκληρώθηκε ή όχι επιτυχώς, αμφιβολίες επί αμφιβολιών, και μετά τι να μας πουν και τα αδειανά πουκάμισα. Ουφ. Κυανισμός κι άγιος ο θεός.

Ευχαριστώ σε karjim κι elenaiah για την ευκαιρία να το διαβάσω.

Journal Entry 13 by a1pha at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Thursday, October 25, 2012

Released 11 yrs ago (10/25/2012 UTC) at Athens - Αθήνα, Attica Greece

CONTROLLED RELEASE NOTES:

Το βιβλίο παραδόθηκε στην επόμενη του bookring, taxidiarikopoul.
Καλή ανάγνωση! :-)

Journal Entry 14 by taxidiarikopoul at Kerameikos - Κεραμεικός, Attica Greece on Friday, October 26, 2012
Μου έδωσε το βιβλίο ο a1pha συνοδευόμενο από ταξιδιωτικά σχέδια ...
Θα το διαβάσω σύντομα παράλληλα με το βραδυκίνητο "Κοιμητήριο της Πράγας" του Ο. Έκο.

Journal Entry 15 by taxidiarikopoul at Athens - Αθήνα, Attica Greece on Sunday, December 9, 2012
Το βιβλίο ήταν πολύ ωραίο. Δικαίως θεωρείται ένα διαμαντάκι της ελληνικής πεζογραφίας αν και δεν απευθύνεται στους πολλούς.
Δεν μπορώ να πω ότι με κούρασε η ανάγνωση του αλλά θα πω με σιγουριά ότι με κατέθλιψε. Το θέμα του Εμφύλιου είναι πολύ οδυνηρό στο μυαλό μου και το βιβλίο ήρθε κι έδεσε.
Θα συνεχίσει προς karry που είναι και ο τελευταίος του σταθμός.

Journal Entry 16 by karry at Chania - Χανιά, Chania Greece on Monday, December 24, 2012
Ήρθε στα χέρια μου. Πολλοί με συμβούλεψαν να το αρχίσω μετά τον ερχομό του καινούριου χρόνου. Σκέφτομαι να το κάνω αφού είμαι η τελευταία στην λίστα ανάγνωσης... Θα επανέλθω μόλις το διαβάσω.

Journal Entry 17 by karjim at Skyros - Σκύρος, Evia Greece on Friday, December 13, 2013
Πίσω σε μένα.

Are you sure you want to delete this item? It cannot be undone.