Een tweetalig sprookje, Fries-Nederlands, met schitterende illustraties! Hét boek voor kinderen vanaf een jaar of 6 die graag net iets anders doen. Zonder te moeten leren, maken ze kennnis met de Friese taal, die het verhaal extra geheimzinnig maakt. En ook voor volwassenen met een friese achtergrond of interesse in talen is het een leuk boek.

Het verhaal gaat over de Steenbreekjes, een kaboutervolkje dat in stenen huisjes woont. Op een dag horen ze een vreemd geluid in het bos en vinden ze de eenzame reus Solitar. Hij is erg verdrietig, want zijn ouders en vriendinnetje zijn al duizend jaar versteend. Zijn verhaal komt de Steenbreekjes bekend voor; zij hebben daar een sprookje over. Maar sprookjes zijn toch niet waar? Of toch? Zouden ze de oplossing misschien ook in een sprookje hebben? Zal het de Steenbreekjes lukken Solitar weer gelukkig te maken?

Dit boek gaat op reis en zal stoppen bij:

Wilmar
Mayti
pippilangkous
gerbie7
1972Galadriel
Nichiran
Elefteria
iiwi
terug naar AnnevO

Een extra uitdaging bij dit boek is hoofdstuk 9. Het is de bedoeling dat de lezer hier zelf een sprookje verteld en een tekening maakt. Nu lijkt het me geweldig om met het ringboek een schriftje mee te sturen, waarin alle lezers een sprookje en/of een andere creatieve uitspatting kunnen achterlaten. Het is niet verplicht, natuurlijk, maar wel bijzonder! Schrijf dan wel even je BC-naam erbij.

Dit boek wordt vandaag in de brievenbus van Wilmar losgelaten.

Mijn excuses voor deze late journal entry. Ik heb het boek al een tijdje in m'n bezit, maar was er tot nu toe nog niet aan toegekomen het te melden, laat staan te lezen.

Mijn oma is vorige week overleden en daardoor staat m'n hoofd even helemaal niet naar lezen. Maar daar komt vast binnenkort weer verandering in.

Leuk plan AnnevO, dat je een schriftje erbij hebt gestuurd. Ook daar ga ik me over buigen, binnenkort.

Ik laat even van me horen. Inmiddels voel ik me weer in de stemming voor lezen, dus ik beloof dat dit boek snel aan de beurt komt. Sorry voor de vertraging tot nu toe.

Afgelopen zondag heb ik het boek dan eindelijk uitgelezen. Ik heb het helemaal in het Frysk gelezen en alleen af en toe naar de vertaling gekeken als ik het spoor echt bijster was. Erg leuk om in een vreemde, maar toch nog wel een beetje bekende taal te lezen! Het deed mij een beetje denken aan het lezen van Afrikaans. Dat is wel een heel andere taal dan het Frysk, maar toch heeft het overeenkomsten met het Nederlands. En als je je gewoon onderdompelt in de taal en blijft lezen, snap je het vanzelf. Hoewel je bij het Afrikaans soms woorden hardop uit moet spreken om ze te begrijpen en ik Fries volgens mij juist beter kan lezen dan verstaan.

Mijn vriend heeft Friese familieleden (en een zeer Friese naam trouwens), vandaar mijn interesse in dit boekje.

Hier enkele van de woorden die ik opvallend vond:

lytse (klein)
oergeunstich (jaloers - zit hier iets van 'overgunstig' in?)
skrutel (verlegen)
broaden (billen- iets met breed?)
kjeld (kou - grappig, want de naam 'kjeld' hoor je toch ook best vaak)
mearke (sprookje - met duidelijk het woord 'mare' erin, toch?)

Verder lette ik (ik studeer Nederlands) een beetje op alle taalkundige constructies en processen. Vooral opvallend dat werkwoordvervoegen soms anders gaat (maar hoe precies?), en dat de spelling juist weer heel 'Nederlands' is (samentrekkingen als 'huisdeur' aaneen en niet los (huis deur) zoals in het Engels bijvoorbeeld).

Het verhaal vond ik leuk, maar niet top. Vooral het einde kwam een beetje uit het niets vallen. Maar de ervaring om in het Fries te lezen maakt alles goed natuurlijk.
Wat ik aan het verhaal trouwens wél heel leuk vond, was het idee dat het voor de versteende reuzen niet erg was dat hun stenen als openhaard werden gebruikt (wordt ergens gezegd).

AnnevO, heel erg bedankt voor het ringen, en voor je geduld met deze trage BCster!
Ik heb gepiekerd, maar nog steeds niet echt inspiratie voor een sprookje (hoewel de elfjes met de lange tanden nog wel een beetje rondzwerven door mijn gedachten), dus die uitdaging laat ik aan me voorbij gaan (zal wel deze journal entry in het schrift opschrijven).

Het boek zal spoedig doorreizen naar Mayti.

Groetjes,
Annemarie (die het overigens wel heel leuk zou vinden om andere sprookjes terug te lezen in de journal entries!)

Vandaag het boek ontvangen en al een paar hoofdstukken gelezen. In het Fries natuurlijk ;-) en wat me meteen opviel was het taalgebruik. Ik heb al voorin gekeken of het oud-Fries was o.i.d. maar aangezien het boek in 2005 is uitgegeven en het nawoord is geschreven door Jant van der Weg, gepromoveerd op Friese kinderpoezie, zal het toch goed zijn.
Er komen woorden in voor die ik helemaal niet ken uit het Fries terwijl ik geboren en getogen Friezin ben en regelmatig Friese boeken lees.

Ik ben niet zo'n schrijver maar als ik een bijdrage ga leveren in het bijbehorende schrift, dan zal het in het Fries zijn ;-).

Bedankt voor het sturen, Wilmar!

Toen ik vanmiddag 'mijn' sprookje schreef had ik niet goed op de opdracht gelet *oeps* en kom er dus net pas achter dat het over één van de genoemde sprookjes moest gaan. Mijn sprookje is er dus ééntje die niet als sprookje in het boek genoemd wordt, maar wél in het Fries, zoals beloofd! Ik heb het niet in het schrift geschreven maar uitgeprint en ingeplakt. Pffft, schrijven ben ik helemaal niet meer gewend en dan anderhalf A4-tje! Ondanks dat dit het eerste verhaal is dat ik schreef sinds mijn schooltijd viel het me best mee en heb ik het met plezier gedaan.
Op verzoek van Wilmar hier mijn bijdrage (let a.u.b. niet op eventuele spellingsfouten):

De pleagjende Strietsels

It hat net altiten sa noflik west op de sneins dat de Stienbrekkers nei de Katedraal gongen om feest te fieren. Foaral yn de maaitiid wiene de Stienbrekbern alderferskuorrendst lêstich en drok. Se draafden en dûnsen en makken hiele nuvere sprongen. Se koene net ies efkes stil sitte om wat te iten of te drinken. De Stienbrekâlden wisten net wat se der mei oan moasten en as se fregen werom harren bern sa drok wiene krigen se it altiten itselde antwurd: “Der pikt my wat in myn ankels!” Mar gjinien seach wat der dan yn hun ankels pikte en derom leauden de alden hun bern net en waren suver lilk. Dit ferstoare hun noflike en rêstige snein behoarlik! Lokkich barde dit alline mar yn de maaitiid en derom liten se de bern mar healwiizje.

Mar de bern hienen der op in dei genôch fan! Se woenen no wol ea witte wat er barde. De âlden hienen learzen oan mar sy mei hja bleate ankels en kûten hiene der mar in protte lêst fan. Se woene rêstich boartsje en net hieltiten aaklik springe en dwylsinnich krewearje. Se soene harren âlden wol ea bewize dat se net bearen en makken tegeare in doel.

Doe op in sinnige maaitiiddei wie it safier. De Stienbrekbern brochten harren doel yn ferwezenliking. It doel wie as folcht: alle bern hiene huning op hja ankels en kûten smart en at dan dat wat hja pikte, hja rakke, dan soe it fêstkleve en koene se it oan harren âlden sjen litte. Sa betocht, sa dien.
En sjoch, it duorre net lang oft der hie ien fan de bern al in pikje te pakken. Hy âlde it út en de oarre bern kamen foart en daliks om te sjen wat harren no al dy tiid pleage hie. Se wiene stomferbaasd en harren mûle foel iepen.

It wie in hiel lyts famke! Sa lyts dat se net grutter wie as de neil fan harren tomme en sy hie ien hiele lange wiisfinger mei in skerpe neil dêr’t se ús dus mei yn de ankels pikte. It faam likke mei har tonge de huning fan har lea. Se wiene der stil fan. Soks hienen se noch nea sjoen. Doe hearden se it nuvere stimke fan it famke. In heach en bitsich lûd dat se goed ferstean koene. “Asjeblyft, set my del, ik sil it noait wer dwaan!” rôp se. No, seine de Stienbrekbern, dat kin samar net, wy wolle earstens wol ea witte werom datsto ús sa pleage hast. “Litte jimme my dan wer rinne, as ik it jim fertel?” frege it famke manhaftich. De bern segen elkoar is oan en beslûten dat, as it faam beswarre dat se it net wer dwaan soe, dat se har harren frijens werom skinke soenen. Sa slim hie it no ek wer net west en se wienen net haatlik oanlein. “Oké, mar no earstens earlik ferhelje en dan wier beswarre dat it net wer barre sil!” sei ien fan de bern string. It famke wie allang bliid dat se gjin kwea yn de sin hiene en dat se fluch wer my beide foutsjes op de grûn stean soe.
“No it sit sa: wy, ja, ik bin hjir net allinnich, wy binne Strietsels. Mei myn freonen wenje ik yn in holtsje ûnder de grûn. Allinne yn de maaitiid komme wy nei bûten en dan meie wy graach jim in bytsje pleagje om te sjen hoe healwiis jim dan dogge. Wy moatte dan bot laitsje en moatte goed útsjen dat jim net op ús stean gean. Einliks is it in soarte fan sport foar ús en wurde we der sa wurch fan dat we it hiele ier útrêste en bekomme moatte. It ienichste dat wy dan noch dogge is sliepe en ite. It is krekt as in wintersliep mar dan folle langer”. ”Mar werom dogge jim dan sa mâl dat jim it hiele ier bekomme moatte?” freget ien fan de Stienbrekbern. “Kinne wy net ôfprate dat jim ienkear yn it healjier ús pleagje, wat einliks bêst komysk is, en dat jimme jim hachje fierder better brûke foar nuttiger saken? Dan binne jim ek net sa wurch dat jim sa lang útrêste moatte en wy kinne wer moai boartsje?”
It famke fint it best wol in goed idee en beswarret dat se it sil beprate mei har freonen. Nei dizze ôfspraak wurd it faam wer foarsichtich yn it gres setten.
Sûnt die tiid is it alline noch mar twa kear yn it jier dat de Steinbrekbern sa drok en healwiis op snein by de Katedraal omspringe. Wat de Strietsels no yn de tuskentiid dogge bliuwt in geheim.

Het boek en schrift reizen morgen verder naar pippilangkous.

Dit is wel een van de bijzonderste bookcrossboeken die ik in handen heb gehad, het verhaal van Mayti ziet er voor mij zeer geheimzinnig uit, al die vreemde woorden die toch wel ergens op lijken. Erg leuk. De voorpret begint meteen al!
Volgende week is het voorjaarsvakantie, ik hoop dat ik dan de inspiratie voor een mooi verhaal kan vinden.

Ik heb het boek met plezier gelezen, in het nederlands. Ik heb regelmatig de Friese tekst vergeleken met de nederlandse en dan zag ik de overeenkomsten wel, maar het verhaal van Mayti lezen, zonder vertaling erbij dat lukt me echt niet.

Mijn verhaal is dus in het nederlands, veel plezier met het lezen er van. De geprinte versie en de tekening zitten in het schriftje geplakt.

De lange koude winter

Lang geleden, maar niet zo héél erg lang geleden, want de oudste Steenbreekjes kunnen het zich nog goed herinneren, gebeurde er iets vreemds in het meestal zo kalme bos. De winter duurde al maandenlang en was bitter koud. Het was ongeveer eind oktober begonnen. De winter was best een gezellige tijd voor Steenbreekjes, ze zaten samen bij het knusse haardvuur, speelden spelletjes, vertelden elkaar verhalen en gingen lekker vroeg naar bed.
De Steenbreekjes bereidden zich altijd goed voor op de winter. De hele zomer verbouwden ze groenten en kruiden en in de herfst zochten ze grote voorraden bessen en noten. Elk Steenbreek huisje had een flinke voorraadkelder waarin al het eten de hele winter goed blijft. Ook had elke Steenbreek naast zijn huis een grote houtstapel zodat zijn kacheltje in de koude maanden lekkker kon blijven branden. Tegen de tijd dat de voorraad begon te slinken en de bodem van de voorraadkelder weer in zicht kwam, braken de eerste zonnestraaltjes weer door en kwamen de bloemetjes voorzichtig uit de aarde tevoorschijn. Dit was de dag waar het Steenbreekvolkje de hele winter naar uit keek.
Je wist nooit precies wanneer die dag aanbrak, maar als het zover was kwamen de Steenbreekjes hun huisjes uit en gingen naar het dorpsplein om de lente te vieren met een groot vreugdevuur.
Maar deze keer duurde de winter wel erg lang. Bij sommige Steenbreekjes was de kelder al leeg en moesten ze aan hun buurman vragen of die nog iets te eten had. Vooral de grote gezinnen waren al aardig door hun voedselvoorraden heen. Het was inmiddels al eind april en nog steeds stonden de ijsbloemen op de ramen. Het volk werd ongerust. Zou het nu altijd winter blijven?

Opa Bjori, de vader van opa Bjeggo, vond dat er iets gedaan moest worden. Iedere Steenbreek die jong en gezond was en niet voor kleine Steenbreekjes hoefde te zorgen moest meehelpen zoeken. Ze moesten ten eerste zoeken naar voedsel, al zou dat moeilijk zijn, omdat alle bomen en struiken helemaal kaal waren. Verder moesten ze al het dode hout dat ze in het bos vonden meenemen naar het dorp.

Bjeggo, de zoon van opa Bjori, ging samen met zijn beste vriend Bjarne op weg. Allebei hadden ze een grote rugzak op hun rug met daarin een homp brood , een stuk kaas en een mondharmonica voor onderweg. Steenbreekjes hebben behalve eten ook muziek nodig om de dag door te komen. De rest van de rugzak was leeg, daar konden ze al het hout en voedsel dat ze onderweg zouden vinden in bewaren.
Als snel ontdekten Bjeggo en Bjarne dat in de directe omgeving maar bar weinig te vinden was. Ze besloten een stuk verder weg te gaan zoeken, aan de andere kant van de hoge bergen. Ze vertelden het niet aan hun ouders want die zouden zeker ongerust worden bij het idee dat ze zo’n gevaarlijke tocht door de bergen wilden ondernemen. Het was maar goed dat ze samen waren want in hun eentje was het zeker niet gelukt om de tocht over de berpassen te maken. Na twee dagen en twee nachten was het ze gelukt om de top van de berg te bereiken. Uitgeput gingen ze zitten. Ze waren moe, hongerig en ze hadden het ijskoud, maar het uitzicht was fenomenaal! Groene weiden met korenbloemen, klaprozen en margrieten. Bomen met appels en peren. Maar ook.... een enorme paarse draak die met zijn ogen dicht in het zonnetje zat. Hij zat ongeveer twee kilometer van de berg af, met zijn gezicht naar de zon en, gelukkig, met zijn rug naar de berg. Hij had de jonge Steenbreekjes dus niet gezien. Aan de voorkant van de draak was het volop lente, ja zelfs al bijna zomer. Achter de draak was de grond nog kaal en bevroren. Het leek erop dat de draak de oorzaak was van de lange winter in het Steenbreekbos, hij hield de lente tegen.
Ze moesten iets verzinnen, maar dat was lastig, hoe zouden twee kleine Steenbreeks een grote draak kunnen overhalen dat hij ergens anders ging zitten?
Ze zouden het hem gewoon kunnen vragen, maar zowel Bjarne als Bjeggo vonden dit toch een iets te gevaarlijk plan. Ze zouden hem kunnen proberen weg te jagen. Waarschijnlijk zou de draak niet erg onder de indruk zijn van deze wel dappere maar ook erg kleine jongemannen. In plaats van wegjagen zouden ze hem ook kunnen lokken. Een erg aantrekkelijk idee was het niet, maar het was het enige idee, dus veel keus hadden ze niet. Bjarne pakte de mondharmonica uit zijn rugzak en begon een vrolijk wijsje te spelen. Eerst reageerde de draak niet, maar na een paar minuutjes zag je zijn oren overeind komen. Hij hoorde de muziek, maar wat zou hij gaan doen? Als je goed keek zag je zijn linkervoorpoot op de grond tikken, precies op de maat. En nu begon hij heel lichtjes met zijn hoofd heen en weer te gaan.
Het plan leek te gaan werken. Bjeggo en Bjarne stonden op en zonder de muziek te stoppen liepen ze terug waar ze vandaan kwamen, de berg af. Ze gingen niet door het bos terug maar er omheen. Het plan lukte, de draak was zo in de ban van de muziek dat hij swingend de jongens volgde, helemaal om het bos heen. Tegelijkertijd kwam de lente achter hem aan en verwarmde de bergen, het bos en het dorp van de Steenbreekjes. Narcissen schoten uit de grond, egeltjes ontwaakten uit hun winterslaap en kikkers begonnen luid te kwaken.
Toen Bjeggo en Bjarne weer in het dorp terug kwamen werden ze als helden onthaald en die avond was er een groot feest met een vreugdevuur.
En die draak? Die liep swingend verder en die hebben ze nooit meer gezien.

RELEASE NOTES:

Op de post naar Gerbie7!

Vandaag in de post ontvangen. 2 zware uitdagingen: eerst kijken of ik het Frysk begrijp (ooit lukte het me de Kameleon uit te lezen), daarna of ik zelf ook wat kan toevoegen aan het schriftje. Ik begin vast na te denken...

Irene Bal – De ûle, de slange en de stiennen (06-011)

Ooit studeerde ik in Friesland. Ik leerde de Friese cultuur waarderen, verstond zelfs een beetje het stadsfries. Kocht vele CD’s van Friese bands, zelfs jaren nadat ik de provincie weer achter me had gelaten. De taal leren spreken is me nooit gelukt. Een klein beetje lezen wel. Ooit lukte het me een Kameleon helemaal in het Fries door te worstelen.

Een kinderboek is dus een mooie oplossing voor mij. Niet genoeg kennis om literatuur te lezen, maar wel motivatie genoeg om het met een kinderboek te proberen. Zeker als de Nederlandse vertaling er naast staat, zodat ik stiekem even kon spieken als ik het niet meer helemaal kon volgen.

Het sprookje over de Stienbrekken (Steenbreeks) is een leuk verhaal, waarin de Stienbrekken een reus helpen die duizend jaar alleen was geweest.

Het viel me niet tegen, lezen in het Fries. Misschien toch ooit eens een cursus doen. Al was het maar omdat ik er zo weinig aan zal hebben. Soms moet je dingen doen die nutteloos lijken.

Nummer: 06-011
Titel: De ûle, de slange en de stiennen
Auteur: Irene Bal
Taal: Fries
Jaar: 2005
# Pagina’s: 128 (1441)
Categorie: Kinderboeken
ISBN: 90-75821-33-6



Mijn complimenten voor de andere ringdeelnemers die zelf leuke hoofdstukken toevoegden aan dit ringboek. Het is mij niet gelukt. Sorry. Maar daarom las ik het boek niet met minder plezier.

RELEASE NOTES:

Terug in de post naar AnnevO, bedankt voor het ringen van dit leuke boek!

Dit boek was heel even thuis, maar is nu vertrokken naar een volgende ringdeelneemster...

Oeps..vergeet ik bijna het boek te melden als zijnde *meegenomen* Bij deze :) Ik ben benieuwd!

Leuk sprookje..het Fries is soms wel, soms niet te volgen voor mij.
Bedankt voor het ringen AnnevO. Sprookjes schrijven kan ik niet zo goed :) Dat mag een eventuele volgende lezer doen.

edit: Vandaag 21 april gaat het op de post naar AnnevO :)

En het boek is weer veilig thuis. Zodra ik de scanner aan de praat heb, zal ik de verhalen die nog niet in deze journal staan ook online zetten. Dank jullie wel voor het meedoen aan deze ring!

Leuk! Vandaag kreeg ik op mijn eigen website het volgende commentaar van de schrijfster van dit boek:

Hoi Anne, ik kwam op book crossing terecht en zag dat je mijn boek over een kringetje van mensen hebt verspreid. Ik vond het enig om te lezen wat de meningen waren. En de zelfgeschreven hoofdstukken vond ik nog leuker! Ik wilde je mailen maar vond geen emailadres, daarom neem ik hier de gelegenheid te baat om je te laten weten dat ik het een reuze initiatief van je vind. Een fijne zondag toegewenst.

Nu moet ik wel zeggen dat ik de schrijfster ken, maar dan nog.

Still to be read, passed on to me by AnnevO.

Dit boek is weer bij mij en gaat binnenkort naar Elefteria.

Edit: Ik zoek in Capelle een koerier die het meeneemt naar Castricum.

iedere keer word ik weer verrast door ringen waarvan ik niet meer weet dat ik me er voor opgegeven heb. deze zelfs met een schrift erbij voor huiswerk.... ik ben benieuwd!

leuk boekje dat ik eigenlijk een beetje te snel gelezen heb. daardoor gunde ik mezelf ook niet de tijd om een eigen hoofdstuk te schrijven. inmiddels is het al weer een tijdje geleden dat ik het uitgelezen heb. het bleef en bleef mar liggen, maar ik hoop een dezer dagen tijd te vinden om het op de bus te doen voor iiwwi!

Ik heb het ontvangen!

Dat was grappig. Ik heb het in eerste instantie in het Fries geprobeerd, door de tekst hardop te zeggen. Dat vond mijn poes leuk. Of niet leuk, dat weet ik niet, in ieder geval mauwde ze steeds terug als ik het boek las.
Met wat Gronings, wat Duits, wat logica en de Nederlandse vertaling als het moest was het voor een groot deel te doen.

Het boek is weer thuis. Dankjewel allemaal voor het meelezen en de leuke reacties.

En meegenomen door mij bij AnnevO thuis.
Wauw, ik heb niet beseft dat het boek al een hele reis erop heeft zitten. In plaats van in de OBCZ krijg dit boekje een speciale release in ...Friesland!