Vladimir Vojnovitsj – Monumentale propaganda

Sinds ik tijdens mijn studietijd Tolstoj en Dostojewski ontdekte, heb ik een zwak voor Russische literatuur. Vaak wordt deze voorkeur bewezen wanneer ik weer een Russische schrijver ontdek. Nu is dat niet helemaal representatief, aangezien Russisch als niet gangbare taal waarschijnlijk slechts dan wordt vertaald wanneer de schrijver de moeite van het vertalen waard is, terwijl er in het Engels zo veel bagger over de wereld wordt uitgestort, omdat het overal ter wereld verkocht zou kunnen worden.

Deze roman wordt gebracht als een reconstructie, het begint met de verteller die op een spoor wordt gezet. Al snel volgen we Aglaja Stepanova Revkina, zij is een toegewijd supportster van Stalin. Ze woont in Dolgov, haar verleden als partizaans verzetsstrijder geeft haar status in haar flatgebouw, in haar wijk, op haar werk. Maar terwijl de Sovjet Unie verder groeit, groeit zij niet mee. Haar denkbeelden zijn zelfs in de niet erg progressieve communistische samenleving steeds meer achterhaald. Uiteindelijk voelt zij zich zelfs geroepen om het standbeeld van kameraad Stalin in haar appartement te bewaren (en bewaken) om te voorkomen dat het beeld omgesmolten wordt. Ooit zullen de bewoners inzien hoe groot Stalin was.

Het verhaal volgt haar leven en daarmee het land en blijkt al snel een prachtige satirische vertelling over het alledaagse, over de doorsnee Sovjetburger. Onderkoelde humor, onbecommentarieerde bureaucratische excessen en vreemde bijna kafkaiaanse gesprekken, dit is een genot om te lezen. Niet alleen leuk, maar zeker ook geschiedkundig sterk, politiek relevant en mooi geschreven.

Zonder enige twijfel is dit boek dan ook aan te raden voor iedereen die zich wil verdiepen in het leven tijdens de Sovjettijd, maar ook over de Russische volksaard, voor de liefhebbers van de betere satire, maar eigenlijk gewoon iedereen die een goed boek wil lezen.

Citaat: “Nog niet zo lang geleden leefden wij onder een totalitair systeem. Wij hadden geen vrijheid. We konden de boeken die we wilden lezen niet lezen, men verhinderde ons in God te geloven, men verbood ons de regering te bekritiseren, moppen te vertellen, naar buitenlandse radiostations te luisteren, over de dood en over seks te praten, handel te drijven en naar het buitenland te reizen. Wij kozen uit een kandidaat een afgevaardigde, en iedereen droomde over de vrijheid. En nu is die vrijheid er, maar ze bevalt ons niet. En zeer velen willen terug naar de oude orde, men droomt zelfs over Stalin.” (p.363)



Nummer: 17-050
Titel: Monumentale propaganda (Monoementalnaja propaganda)
Auteur: Vladimir Vojnovitsj
Taal: Nederlands (Russisch)
Jaar: 2000
# Pagina’s: 365 (12170)
Categorie: Literatuur
ISBN: 90-290-6942-2

Meer:
Wikipedia
De Groene (interview)
Roelf Middel (recensie)

Meer Russische literatuur op gerbie.nl:
Dostojewski - De dubbelganger
Dostoyevsky - Notes from the underground
Leo Tolstoj - Resurrection
Leo Tolstoj - Hadzji Moerat
Leo Tolstoj - Ivan the fool
Leo Tolstoj - Anna Karenina
Mikhail Bulgakov - The master and Margarita
Alexander Solzjenitsyn - Een dag van Ivan Denisovitsj

Zo meteen overstappen in Hengelo, boek reist verder.