Franz Ritter, musicologue viennois, est insomniaque, sous le choc d'un diagnostic médical alarmant. Il fuit sa nuit solitaire dans ses souvenirs de voyages, d'études et d'émerveillements.

PRIX GONCOURT 2015

La nuit descend sur Vienne et sur l'appartement où Franz Ritter, musicologue épris d'Orient, cherche en vain le sommeil, dérivant entre songes et souvenirs, mélancolie et fièvre, revisitant sa vie, ses emballements, ses rencontres et ses nombreux séjours loin de l'Autriche - Istanbul, Alep, Damas, Palmyre, Téhéran... -, mais aussi questionnant son amour impossible avec l'idéale et insaisissable Sarah, spécialiste de l'attraction fatale de ce Grand Est sur les aventuriers, les savants, les artistes, les voyageurs occidentaux.
Ainsi se déploie un monde d'explorateurs des arts et de leur histoire, orientalistes modernes animés d'un désir pur de mélanges et de découvertes que l'actualité contemporaine vient gifler. Et le tragique écho de ce fiévreux élan brisé résonne dans l'âme blessée des personnages comme il traverse le livre.
Roman nocturne, enveloppant et musical, tout en érudition généreuse et humour doux-amer, "Boussole" est un voyage et une déclaration d'admiration, une quête de l'autre en soi et une main tendue - comme un pont jeté entre l'Occident et l'Orient, entre hier et demain, bâti sur l'inventaire amoureux de siècles de fascination, d'influences et de traces sensibles et tenaces, pour tenter d'apaiser les feux du présent.

Το βρήκες το βιβλίο "la boussole" Φανή η το βρηκε κάποιος άλλος;

Ετρεξα και το πρόλαβα και το διαβάζω με μεγάλη ευχαρίστηση !!! Είμαι στην σελίδα 110 και το απολαμβάνω δεόντως !!!!!

Το τελείωσα και είμαι ακόμα βυθισμένη στην ατμόσφαιρά του.....
Είναι ένα βιβλίο που θα το έλεγε κανείς, σε μια πρώτη ματιά, «οριενταλιστικό», αφού ο πρωταγωνιστής, ένας μουσικολόγος που πάσχει από αδιευκρίνιστη ασθένεια και περνάει μιαν άγρυπνη νύχτα παρέα με τις αναμνήσεις του (ο μονόλογος εκείνης της νύχτας είναι το βιβλίο), αναπολεί την Ανατολή των ταξιδιών και των ερευνών του και ονειρεύεται μιαν άλλη «ανατολή», εξίσου μυστηριώδη και άπιαστη, την γυναίκα που δεν θα του δοθεί ποτέ ολοκληρωτικά. Είναι ένα μυθιστόρημα ιδεών, όπου η σπάνια καλλιέργεια του συγγραφέα υφαίνει ένα πυκνό δίχτυ αναφορών σε καλλιτέχνες και έργα και μαζί ένα στοχασμό για την διάρκεια και την φθορά τους. Αλλά κυρίως είναι ένα βιβλίο για τη μουσική. Όχι μονάχα γιατί η ανέλιξη του έργου, η μαυλιστική, υπνωτιστική του φύση, βασίζεται στην μουσικότητα της γραφής, αλλά γιατί το ίδιο το θέμα του είναι η μουσική στις πολλαπλές της εκφάνσεις: ανατολική και δυτική, λαϊκή και λόγια, πάντα παρούσα, σαν χάδι, σαν ναρκωτικό, σαν διεγερτικό των αισθήσεων και του νου. Και καθώς στο διαδίκτυο βρίσκει κανείς την λίστα με τα έργα που παρατίθενται στο μυθιστόρημα, είναι, στ’ αλήθεια, πειρασμός για τον αναγνώστη να διαβάσει το βιβλίο συνοδεία όλων αυτών των μουσικών θραυσμάτων που συνιστούν το βάσιμο, θα τολμούσα να πω, της γραφής.

Η μουσική, είπε πρόσφατα σε μια συνέντευξή του ο Ενάρ, με τα χρόνια έχει γίνει για εκείνον «ό, τι δεν είναι πια σε θέση να πραγματώσει με την προσευχή. Δεν την προσεγγίζει, διευκρινίζει, εξαιτίας της πνευματικότητάς της, αλλά γιατί η σχέση της με την παράδοση, τον χρόνο και την ελπίδα, «ίσως μας βοηθάει να απομακρυνθούμε από τα βάσανα των ανθρώπων, μέσα από την ομορφιά, μέσα από το άρρητο».
Δύσκολα «απομακρυνόμαστε από τα δεινά των ανθρώπων», βέβαια, όταν αυτά είναι τόσο κοντά μας οδυνηρά παρόντα, τόσο απόλυτα ώστε φτάνουν πέρα από την τραγωδία όπως στη ρημαγμένη, αιματοβαμμένη Συρία. Ολόκληρη η Συρία, το Χαλέπι, η Δαμασκός, η Παλμύρα, οι έρημοι και οι οάσεις, τα μυστηριώδη ξενοδοχεία και οι αρχαιολογικοί χώροι και κυρίως οι άνθρωποι, στοιχειώνουν το βιβλίο του Ενάρ, όπως στοιχειώνουν και τις αναμνήσεις του κεντρικού του ήρωα, θυμίζοντάς του, και θυμίζοντάς μας, πόσο κοντά είναι η Ανατολή για τους Ευρωπαίους, και πόσο ξένη παραμένει ακόμη. Τόπος που γοήτευσε, ενέπνευσε και προσέλκυσε αναρίθμητους Ευρωπαίους τυχοδιώκτες, καλλιτέχνες και μεγαλοφυίες, αλλά που δεν τους χαρίστηκε∙ τόπος που διαφύλαξε ζηλότυπα την ουσία του∙ πηγή αφειδούς δανεισμού για την δυτική κουλτούρα (ο Γκαίτε και το Δυτικό-Ανατολικό ντιβάνι, ο Μότσαρτ και τα σεράγια του, ο Λιστ, ο Μπετόβεν, ο Ουγκώ, ο Λαμαρτίνος, ο Μπαλζάκ και το βιβλίο του για το όπιο, ο Φλωμπέρ και τα ταξίδια του στην Ανατολή, ο Ρεμπώ, ο Πεσσόα…) αλλά και αντιδανειζόμενη, όταν κάτι δυτικό μαστιγώνει τη φαντασία της (αρκεί, νομίζω, ανάμεσα στα πολλά παραδείγματα, να θυμηθούμε ότι ο οθωμανός διπλωμάτης Χαλίλ Πασάς παράγγειλε από τον Κουρμπέ τον διάσημο πίνακά του «Η καταγωγή του κόσμου»). Αλλά και σύμβολο του Άλλου, αεί διαφεύγον αντικείμενο ενός συνεχούς και διακαούς πόθου.

Δεν υπάρχει σύγκρουση πολιτισμών, διατρανώνει, παρ’ όλα αυτά, ο Ενάρ με το βιβλίο του. Ανατολή και Δύση πάντα συμπλέκονταν, πάντα επικοινωνούσαν, πάντα έλιωναν η μια μέσα στην άλλη. Νότες, κείμενα και εικόνες κυκλοφορούν αενάως από τον ένα κόσμο στον άλλον, αναζητώντας «τον Άλλον για να μεταμορφώσουν τον Εαυτό». Κι όμως, διαβάζοντας κανείς αυτό το συναρπαστικό βιβλίο, αναρωτιέται πόσο τα σημερινά δεινά της Ανατολής «μεταμορφώνουν» τον δυτικό άνθρωπο, ή αν αντικρίζοντας, κάτι τέτοια παγωμένα χειμωνιάτικα απόβραδα, τις εικόνες των διωκόμενων αμάχων που δεν περιμένουν παρά τον θάνατο, αποστρέφει, δύσθυμος (και ενδεχομένως φοβισμένος) το βλέμμα, και, για να ξορκίσει το ρίγος, περιορίζεται απλώς να ανεβάσει ένα βαθμό τον θερμοστάτη του καλοριφέρ του!!!

1. Tο κομμάτι για την τυφλή κουκουβάγια είναι η εισαγωγή για το τί θα διαβάσουμε στην συνέχεια. Λειτουργεί όπως η εισαγωγή στην Όπερα.
2. Το μυθιστόρημα είναι ένα ταξίδι προς την Ανατολή με άξονα χρόνου (αρχή – τέλος) και τόπου – χώρου.
3. Προτείνει άλλο ρυθμό ανάγνωσης με υπόκρουση μουσικής. Διάλεξε κομμάτια μουσικής που να υπάρχουν στο διαδίκτυο. Το ίδιο και τα υπαρκτά πρόσωπα που αναφέρονται στο βιβλίο.
4. Η μουσική ίπταται και ρέει σε όλο το βιβλίο.
5. Η βία της ζωής που περνά σήμερα η Ανατολή είναι πολύ παρούσα στο βιβλίο, χωρίς να το κάνει λυπητερό. Οι πόλεις Δαμασκός, Χαλέπι καταστρέφονταν όταν έγραφε το βιβλίο.
6. Το ονειρικό στοιχείο με το όπιο διασχίζει το βιβλίο. Το όπιο είναι το κλισέ του ανατολικού στοιχείου, ένα μοτίβο. Περιγράφει τον Λογοτεχνικό κόσμο του οπίου. Πολλοί καλλιτέχνες, λογοτέχνες το αναζήτησαν.
7. Στην αρχή υπάρχουν 2 κείμενα καταλυτικά σε χαρτί που πονούν το ίδιο. Το κείμενο που έστειλε η Σάρα και τα αποτελέσματα των εξετάσεων που περιμένει.
8. Είπε πως το βιβλίο είναι μια διπλή ιστορία αγάπης. Σάρα- Φρανς και ιστορία αγάπης για την Ανατολή. Η αγάπη Σάρα- Φρανς είναι φτιαγμένη από την αγάπη τους για γνώση ιστορίας, μουσικής. Γι αυτό ανταλλάσουν ξεχασμένα τραγούδια και σχετικά κείμενα.
9. Η Συρία βρίσκεται στην καρδιά του βιβλίου. Είναι σημαντική στη ζωή του. Γι αυτό έμαθε αραβικά. Και έχει πάθος με τη γνώση του διαφορετικού. Τον γοητεύει η ποικιλία γλωσσών, θρησκειών, πολιτισμών. Επίσης η μουσική παράδοση ειδικά στο Χαλέπι. Αλλά και η γαστρονομία αν και δεν γράφει γι αυτή στο βιβλίο. Ίσως γράψει κάποτε.
10. Η ανεκτικότητα είναι αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα. Η διαφορά στον άλλον δεν τον ενοχλεί αλλά τον ενδιαφέρει. Η ταυτότητα είναι κάτι πολλαπλό. Χρειάζεται τον άλλον για να φτιάξει τον εαυτό του και όλα αυτά σε κίνηση. Έτσι φτιάχνονται οι πολιτισμοί μας. Όλα αυτά μας διαμορφώνουν.
11. Οι Γερμανοί Ναζί πρώτοι κάλεσαν σε τζιχάντ εναντίον Γάλλων, Άγγλων, Ρώσων. Η θρησκεία είναι εργαλείο πρόκλησης βίας.
12. Έχει δίπλα στο κομοδίνο του τις « Ακυβέρνητες πολιτείες». Του αρέσει πολύ το βιβλίο του Αλεξάνδρου « Το κιβώτιο».

Από την Μπέσσυ Βότση.

Il Y a longtemps que GLAROSme l' a donne

Il Y a longtemps que GLAROS me l' a deja rendu