Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται το βίο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου? πρόκειται για το σκιαγράφημα μιας ηρωικής και συνάμα τραγικής μορφής της ανθρωπότητας. Ο Κωνσταντίνος από τη στιγμή που στέφτηκε αυτοκράτορας στον Μυστρά προκάλεσε τη μοίρα του. Ήταν ένας καταραμένος, ένας maudit. Άτυχος σε όλα, ακόμα στο γάμο, μα και στον έρωτα, έμεινε δύο φορές χήρος και η τελευταία γυναίκα της ζωής του, η Άννα Νοταρά, κόρη του Λουκά Νοταρά, τον εγκατέλειψε λίγο πριν από την πτώση της Κωνσταντινούπολης και διέφυγε στη Δύση.

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος που βασίλεψε για λίγο στα απομεινάρια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, Μικρασιάτης και Σέρβος την καταγωγή, αισθανόταν Έλληνας. Οραματιστής καθώς ήταν, σκόπευε να προβεί σε ριζικές αλλαγές στο μικρό κράτος του, ώστε να το καταστήσει ισχυρό. Δεν πρόλαβε. Έπεσε, ανώνυμος ήρωας, μαζί με τους άλλους συμπολεμιστές του, έγραψε ο Στέφαν Τσβάιχ. Προς δόξαν του, σημαντικοί άνθρωποι των ελληνικών γραμμάτων –ο Βιζυηνός, ο Καβάφης, ο Καζαντζάκης, ο Καραγάτσης, ο Κόντογλου, ο Εγγονόπουλος, ο Ελύτης–, τον έχρισαν και λογοτεχνικό ήρωα.

To παρόν μυθιστορηματικό χρονικό περιέχει σκηνές από το βίο του, τον πολεμικό και τον ερωτικό, σε μιαν αφήγηση που μοιάζει με παραμύθι, ενώ δεν είναι παραμύθι.

Η ζωή και ο θάνατος του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, οι τελευταίες μέρες της Κωνσταντινούπολης, ο Μωάμεθ ο Πορθητής, το Χρονικό του Φραντζή, η γυναίκα του αυτοκράτορα, το ιστορικό και οικογενειακό υπόβαθρο, οι τελευταίες μέρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας...

Ένα ιστόρημα με μια εκτεταμένη και διασταυρωτική ματιά στις υπάρχουσες πηγές και βιβλιογραφίες σχετικά με την άλωση της Πόλης. Ο συγγραφέας αφηγείται το βίο και την πολιτεία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, την ιστορία της ζωής του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα. Μας εξηγεί πότε και πώς πρωτογνώρισε τον ιστορικό αυτόν χαρακτήρα και επεξηγεί: "Η αφήγησή μου δεν είναι ευθύγραμμη, επομένως μπορώ να κινούμαι ελεύθερα από το παρελθόν στο παρόν, πότε μπρος και πότε πίσω, να πετάγομαι από τον έναν ήρωα στον άλλον" (σελ. 34). Ταξίδεψε σε Κωνσταντινούπολη, Μυστρά και Κέρκυρα, περπάτησε στα μονοπάτια της Ιστορίας, έψαξε και διασταύρωσε πηγές και μας παρουσιάζει το πόνημά του: τη ζωή και το θάνατο του Παλαιολόγου.

Μεγάλη δυσκολία και εμπόδιο οι ανωτέρω πηγές: τι να πιστέψει κανείς, τι να θεωρήσει προσθήκη μεταγενέστερη, τι να θεωρήσει αυθεντικό, τι συμφέροντα κρύβοναι πίσω από κάθε κείμενο, ποιος είναι ο πιο αξιόπιστος μάρτυρας; Ο συγγραφέας υποστηρίζει: "Κάθε σύγχρονος ιστορικός λέει τα δικά του σε μια προσπάθεια να δείξει το τι ακριβώς έγινε, μια και οι χρονικογράφοι δεν είναι σαφείς στις περιγραφές τους. Όσοι ασχολήθηκαν με τα γεγονότα της Άλωσης, εγκύπτοντας στις πηγές, ανακάλυψαν πληθώρα αντιφάσεων και αναγκάστηκαν να τα ερμηνεύουν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Επομένως ο αναγνώστης οφείλει να είναι επιφυλακτικός σε όσα διαβάζει, τίποτα δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένο" (σελ. 212). Ακριβώς γι' αυτόν το λόγο έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις δικές του απόψεις που δεν απιτεί να γίνουν αποδεκτές από όλους. "Ο βυζαντινός αυτοκράτορας είανι ιστορικό πρόσωπο, όμως οι θρύλοι και τα τραγούδια τον έχουν καταστήσει και λογοτεχνικό ήρωα, είναι και δικός μου ήρωας" (σελ. 288).

Περιγράφονται όλα τα πρόσωπα του οιοκογενειακού και αυτοκρατορικού κύκλου του Παλαιολόγου, δίνονται όλες οι περιγραφές με άφθονα σχόλια και υποδείξεις για το τι να προσέξει ο μελετητής και ο αναγνώστης στις αντιφατικές και αντικρουόμενες μαρτυρίες για τις τελευταίες μέρες της Πόλης. Αποφεύγει να γίνεται ιστορικό δοκίμιο και το υλικό ξεδιπλώνεται μια χαρά, χωρίς να κουραστώ ή να βαρεθώ. Εκεί που χάθηκα λίγο είναι οι επαναλαμβανόμενες συγκρίσεις και παροιμοιώσεις περιστατικών και χαρακτήρων με σύγχρονους ήρωες όπως ο Τσε Γκεβάρα ή επιβεβαίωση ψυχολογικών πράξεων από λόγια του Μαρξ και του Φρόιντ κλπ. που μου φάνηκαν ψιλο-άκυρα αλλά αυτό δε με εμπόδισε να απολαύσω ένα καλογραμμένο κείμενο.

Στα χεράκια μου από σήμερα!

Μου είναι δύσκολο να κριτικάρω ένα βιβλίο που ο συγγραφέας του κόπιασε για να πλησιάσει όσο μπορούσε την αλήθεια.Είναι αξιοσημείωτες οι πηγές του και το ψάξιμο που έριξε.Το μόνο που προσωπικά με κουράζει είναι να διαβάζω κάτι σε αρχαίζουσα.Θα προτιμούσα όλο το κείμενο να είναι γραμμένο στα νέα ελληνικά.Κατά τ'άλλα,ήθελα να διαβάσω αυτό το βιλίο και να φρεσκάρω τη μνήμη μου με γεγονότα που στο σχολείο τα βαριόμουν.

Το πήρα στη συνάντηση του Ιουλίου.

Ο συγγραφέας μας χαρίζει λεπτομέρειες των γεγονότων της πιο αποφράδας ημέρας για τον οικουμενικό ελληνισμό, της 28ης Μαΐου. Μέσα από το πρόσωπο και την προσωπικότητα του Παλαιολόγου, ο αναγνώστης βιώνει στην κυριολεξία τις τελευταίες συγκλονιστικές στιγμές της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Πρόσωπα, γεγονότα, καθημερινές στιγμές, λεπτομέρειες της εποχής, συνθέτουν μια πειστική ατμόσφαιρα, παρασύροντας τον αναγνώστη σε μια συγκλονιστική ιστορική περιπέτεια. Παρότι ο ίδιος επιμένει πως δεν πρόκειται περί ιστορικού μυθιστορήματος, ο συγγραφέας προσπέλασε ωκεανούς πληροφορίας προτού σκύψει πάνω από το έργο του, ενώ στο παράρτημα του τόμου, παραθέτει εκτενέστατη βιβλιογραφία σχετική με τη ζωή του Παλαιολόγου. Ο Φιλίππου ανέτρεξε, μελέτησε, περιπλανήθηκε σε βιβλιοθήκες, φροντίζοντας επιπλέον να εμπλουτίσει τις εμπειρίες του περιδιαβαίνοντας τα ίδια τα μέρη που περπάτησε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, τον Μυστρά και την Κωνσταντινούπολη. Προπάντων, σημαντικότερη επιδίωξη και μέγιστο κατόρθωμά του ήταν το να αφηγηθεί τη ζωή του αυτοκράτορα και του περίγυρού του σαν παραμύθι.

Panost αυτό είναι ένα βιβλίο που πρέπει να γίνει ring.

Στον Panost με την προτροπή να γίνει ring στη συνάντηση Σεπτεμβρίου 2013

Στη συνάντηση του Σεπτεμβρίου στη Βύνη :)

Διαβάστηκε και αυτό από τον αντρούλη μου. Επίσης θετικά σχόλια. Ελευθερώθηκε στο χτεσινό meet up.